در بیانیه پایانی نشست مراکش که «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه نیز به همراه وزاری خارجه چند کشور عربی حضور داشت، به جزایر سه‌گانه ایرانی نیز اشاره شده و از راه‌حل‌ها و ابتکارات صلح‌آمیز با هدف حل مناقشه میان ایران و امارات از طریق مذاکرات دوجانبه یا دیوان بین‌المللی دادگستری، بر اساس قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل حمایت شده است.
امارات در سال‌های اخیر بارها ادعای ارضی درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را مطرح کرده است. نکته مهم این است، زمانی که ایران این جزایر را از انگلیس بعد از ۶۸ سال در سال ۱۹۷۱ پس گرفت کشوری به اسم امارات در جغرافیای جهان وجود نداشت و دو سال پس از استقلال مجدد این جزایر از استعمار انگلیس، تأسیس شد.
موضع روسیه در همراهی کردن ادعاهای امارات مورد انتقاد شدید افکار عمومی و برخی از مقامات و شخصیت‌های ایران قرار گرفته و آنرا در تضاد با روند رو به پیشرفت روابط دوجانبه تهران – مسکو می‌دانند.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران در گفت وگوی تلفنی روز جمعه با سرگئی لاوروف، جزایر سه گانه ایرانی را جز لاینفک تمامیت ارضی ایران دانست و تصریح کرد: “احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها از اصول بنیادین در مناسبات کشورهاست و تهران در موضوع احترام به تمامیت ارضی و مباحث حاکمیتی ایران با هیچ طرفی تعارف ندارد.”
- امیرعبداللهیان: ایران در مورد تمامیت ارضی خود با هیچ طرفی تعارف ندارد
«محمدباقر قالیباف» رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در توییتی در واکنش به بیانیه روسیه و اعراب درمورد جزایر سه گانه نوشت: “روابط با روسیه بر اساس منافع ملی ایران و احترام متقابل تنظیم شده است. هرگونه ادعایی که قصد خدشه به تمامیت ارضی ایران را داشته باشد حتما خلاف این اصول است، از سوی ایران برخلاف این روابط ارزیابی شده و با پاسخ جدی مواجه خواهد شد.”
«علی اکبر ولایتی» مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل هم در این زمینه اظهار داشت: “در شرایطی که روسیه در شرایط پیچیده بین‌المللی قرار دارد اتخاذ بعضی از موضع گیری‌های وزارت خارجه این کشور باعث تاسف است.”
- واکنش ولایتی به بیانیه مداخله‌جویانه روسیه و کشورهای عربی درباره جزایر ایرانی
واقعیت این است که موضع روسیه در همسویی با امارات در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی، عبور از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران در خصوص حاکمیت و تمامیت ارضی است. تردیدی نیست که روابط ایران و روسیه در داخل و خارج هر دو کشور، بدخواهانی دارد، اما صرفاً نباید ایران نگران این موضوع باشد بلکه روسیه نیز باید دغدغه جدی درباره تلاش بدخواهان برای بر هم زدن یا اخلال در روابط مسکو – تهران داشته باشد.
در همین حال، مسکو باید در نظر داشته باشد که حمایت از ادعاهای ارضی غیرواقعی امارات می‌تواند برای روسیه نیز درباره جزایر کوریل و یا سرزمین‌های دیگر که مورد اختلاف روسیه با کشورهای دیگر است تکرار و تبدیل به یک رویه خطرناک شود.
روسیه و ژاپن درباره جزایر کوریل اختلاف دارند. وزارت امور خارجه ژاپن در میانه جنگ اوکراین، اعلام کرد: “سرزمین های شمالی، مجموعه‌ای از جزایر ژاپن هستند که توکیو بر آن حق حاکمیت دارد و بخش جدایی‌ناپذیر از قلمروی ژاپن هستند، اما روسیه در حال حاضر به طور غیرقانونی آن را اشغال کرده است.”
نویسنده: سیدرضی عمادی
