تعزیه خوانی یاشبیه خوانی یکی ازمناسک مذهبی مربوط به ایام عزاداری ائمه واهل بیت می باشدکه به مناسبت های گوناگون ازجمله شهادت سروروسالارشهیدان – حضرت اباعبدالله الحسین (ع ) – درجاهای مختلف کشوراجرامی شود ومنطقه چهاردانگه به سبب سابقه فرهنگی ومذهبی دراین راستاعملکردجالب توجهی داردویکی ازنمونه های پرشور وپرمحتوای تعزیه خوانی ایام محرم درمنطقه شویلاشت برگزارمی گردد.
شویلاشت شامل چهارروستای سرخ ولیک – الیرد – خالخیل وکرسام می باشدکه اصالتا ” چهارقریه یکپارچه شویلاشت ” نامیده می شوند وازابتدای ایجاد ، وابستگی ،همبستگی وارتباط بین ساکنان به جهت مراودات اجتماعی وروابط فامیلی وهمکاری های مذهبی ازجمله اجرای مشترک وهماهنگ مراسم مذهبی ایام محرم وجود داشته وطی سالیان متمادی تاکنون ادامه دارد .
تاریخچه مراسم عزاداری محرم درچهارقریه یکپارچه شویلاشت بسیارطولانی وبرخوردارازفلسفه ومبانی بسیارقوی می باشدکه دراین مجال فرصت پرداختن به ان رانداریم اما درمورد مراسم عزاداری سروروسالارشهیدان درشویلاشت مطالب زیرارائه می گردد :
عمده مراسم عزاداری شویلاشت درسه بخش عمده : دسته روی – مراسم مشترک سینه زنی وتعزیه خوانی می باشد .
این برنامه هادر۴روزمتوالی ازهفتم تا دهم محرم الحرام طبق برنامه زمانی زیرانجام می پذیرد :
روزهفتم محرم درروستای سرخ ولیک – روزهشتم محرم درروستای الیرد – روزنهم ( تاسوعا ) درروستای خالخیل – روزدهم ( عاشورا )درروستای کرسام .
امیدواریم با رنگ معنویتی که ان شاء الله به این مراسم واین تلاش ها وهزینه می بخشیم شاهد رونق بیشتردراجرای معنوی این برنامه های باشیم وازدرگاه خداوند ما جورشویم .
مراسم عزاداری مشترک هیئت ها :
هیئت ها به ترتیب وارد حیاط حسینیه می شوند وهیئت روستای میزبان ازپشت سر وارد می شوند وخانم ها نیز به حیاط حسینیه وارد می شوند ودرقسمتی که برای انها مشخص شده است جای می گیرند وهیئت ها باهمان نغمه های خویش سینه زنی می کنند بعد ازاستقرارکامل هیئت ها ، از تریبون جایگاه نوای رباعی توجه همگان را به سوی جایگاه می کشاند وهمه باهم با نوای یاحسین روبه جایگاه می نمایند وخیرمقدم واعلام برنامه صورت می گیرد ومعمولا برنامه ها به شرح زیر می باشد :
— قرائت آیاتی ازکلام الله مجید
— سخنرانی روحانی محل که برحسب شرایط دقایقی از ۲۰ تا ۴۰دقیقه درمورد فلسفه عاشورا ومسائل مربوط به قیام امام حسین (ع )
— سینه زنی مشترک که معمولا ۴مداح از۴روستا ( هرروستا یک نماینده ) انتخاب می شوند ومداحی می نمایند ومردم سینه می زنند
بعد مهمانان به خانه های اهالی روستاها می روند معمولا اغلب خانه ها پذیرای مهمانان هستند ودرصدی ازمهمانان درهمان حسینیه می مانند وپذیرائی می شوند.وبعد ازناهار برای ادای نماز به حسینیه برمی گردند .
تعزیه خوانی :
همانطورکه درابتدای مطلب ،ارائه شد، تعزیه شویلاشت دارای سابقه ای بسیارطولانی می باشد وبه سبب استقبال فراوان اهالی شویلاشت ونیزمهمانان ۴روزه عزاداری سروروسالارشهیدان که معمولا از اقصی نقاط شهرواستان وحتی کشور برای دیدن تعزیه حضور بهم میرسانند ازکیفیت روبه رشدی نیز برخوردارمی باشد . ساعت شروع وپایان تعزیه درروزهای سال برحسب موقعیت زمانی فصل ها اندکی تغیرر دارد دراین سال ها که ایم محرم درفصل پاییز می باشد ، معمولا ازساعت ۱۳ الی ۱۶ می باشد . شویلاشت از قدیم الایام شبیه خوان های بنامی رابه این عرصه معرفی نموده است که میتوان به مرحوم حاج سیدمحمد شریفی ومرحوم حاج عزیزالله خلخالی و استاد عبدالعلی خلیلی اشاره نمود ودرحال حاضر نیز ترکیبی ازنیروهای باتجربه ونبز جوان به اجرای این برنامه می پردازند وکیفیت ان نیز طوری است که مشتاقان مخصوص به خود را داراست وبعضا طرفداران با تهیه تصاویر ضبط شده تعزیه ها به دقت حرکات شبیه خوانها وگفتمان های انها راپیگیری می نمایند .
باتوجه به تصمیمات وهماهنگی بین ۴نماینده های روستا وشبیه خوانها برای روزهای هفتم وهشتم محرم دوتعزیه انتخاب می شود که معمولا ازبین تعزیه های مربوط به شهادت ( حضرت مسلم ابن عقیل – شهادت دوطفلا ن حضرت مسلم ع – امام جعفر صادق (ع ) – شهادت امام رضا (ع) – شهادت علی اکبر ( ع) – شهادت حر ابن یزیدریاحی و…) اجرا می شود
درروزنهم محرم یاتاسوعا که درروستای خالخیل انجام می پذیرد ، تعزیه ی شهادت قمرماه بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس (ع) اجرا می شود ودرروز دهم محرم – عاشورا- تعزیه شهادت سروروسالارشهیدان حضرت امام حسین(ع ) خوانده می شود .
ازجاذبه های تعزیه میتوان به اشعار آهنگین وموزن متن موافق خوان ومخالف خوان – رنگ ونوع البسه شبیه خوانها – آرایش مخالفان – گفتگوهای اهل بیت ع – وداع شبیه خوانهای موافق با کودکان – مرثیه ووداع شهیدان و…. اشاره نمود .
امیدواریم با رنگ معنویتی که ان شاء الله به این مراسم واین تلاش ها وهزینه می بخشیم شاهد رونق بیشتردراجرای معنوی این برنامه های باشیم وازدرگاه خداوند ما جورشویم .
