آمارمنتشره ازسوی سازمان های بین المللی، به خصوص سازمان بهداشت جهانی، کمیته کنترل جهانی موادمخدروسازمان یونسکو حاکی از افزایش فزایندۀ مصرف این مواد در سطح جهان است. دراین مورد تنها تفاوت مشهود در بین کشورها مربوط به رده های سنی مختلف والگوی مصرفی آنهاست. با توجه به تأثیری که مواد مخدر روی جنبه های مختلف زندگی خانوادگی،اقتصادی و فرهنگی ما می گذارد پس باید به آن به عنوان یک بیماری نگاه کرده به به دنبال درمان آن باشیم.درمان اعتیاد شامل مجموعه ای از روش های دارویی، روانشناختی، مددکاری اجتماعی همراه با حمایت وهمکاری اعضاء خانواده است.اولین گام در ترک اعتیاد ایجاد انگیزه لازم در فرد معتاد است . که یکی از وظایف مهم افراد جامعه و خانواده ها محسوب می شود.
چون مصرف مواد ایجاد وابستگی می کند یا به دلیل قطع ارتباط خانواده واطرافیان یا ناامید بودن برای بهبود ودرمان،خجالت کشیدن برای مراجع به مراکز درمانی، یا عدم آگاهی از خطرات و عواقب مصرف مواد تصمیم گیری برای ترک آن را کاری سخت ودشواری می کند. بنابراین به تشویق نیاز دارند.
چگونه می توان معتادان را به درمان تشویق کرد؟
معتادان به سه گروه تقسیم می شوند:
۱- کسانی که به صورت تفنن مواد مخدر مصرف می کنند، به نامزدهای اعتیاد معروف هستند. به این دلیل که این افراد تصور می کنند که مصرف تفننی برای آنها خطری ندارد ومعتاد نمی شوند، ولی غافل از آن هستند که همه معتادان حرفه ای اول چنین طرز فکری داشتند. این گروه افراد به صورت آهسته آهسته به گروه معتادان ملحق می شوند وبه معتاد حرفه ای تبدیل می شوند.به همین دلیل مصرف مواد را دروازه ی ورود به اعتیاد نامیده اند.
۲- باید با کسانی که اعتیاد را دوست دارند ودر
آن غرق شده اند مدارا شود تا به تدریج با افزایش دانش وآگاهی لازم در مورد اعتیاد زمینه های رشد فکری واعتقادی آنها فراهم شود واز انجام رفتارهای که باعث تحریک آنها می شود جلوگیری شود.چون هر نوع منع و اقدام بازدارنده، سبب تشدید علاقه آنان به اعتیاد می شود.
۳- کسانی که به هر دلیلی دوست دارند اعتیاد
شان را ترک کنند. این گروه اغلب بارها با روش های مختلف اقدام به ترک می کنند ولی موفق نبوده اند. برای این گروه باید اقدامات درمانی صحیح و اصولی انجام گیرد.براین اساس سازمان بهزیستی کشو (۱۳۷۶) برای تشویق معتادان به ترک برنامه ریزی کرده وطی مطالعاتی راه های زیر را جهت درمان این افراد ارائه کرده است.این راه ها عبارتند از:
۱- با تشریح خطرات و عواقب مصرف مواد، از معتاد خواسته شود هر چه سریع تر برای درمان خود اقدام کند.
۲- به بیمار اطمینان دهید در صورت تصمیم قطعی
موفق به ترک خواهد شد و مثال هایی از افرادی که موفق به ترک شده اند برای اوبیاورید.
۳- به معتاد اطمینان دهید که با مراجعه به مراکز درمانی به او کمک می شود تا با کمترین درد و ناراحتی اعتیاد را کنار بگذارند.
۴– به معتاد اطمینان دهید درصورت ترک اعتیاد، دوستان جدیدی پیدا خواهن کرد وخانواده واطرافیان او را صمیمانه می پذیرند.
۵- بیان نمونه هایی از افراد معتاد که بارها کوشش کرده ونهایتاً موفق به ترک شده اند.
۶- برای بیمار توضیح دهید که با ترک اعتیاد، عوارض جسمی به تدریج برطرف می شود وسلامتی و توان جسمی وی دوباره باز می گردد.
۷- برای بیمار توضیح دهیذ که اگر برای درمان اقدام نکند افراد بیشتری از اعتیاد او مطلع می شوند و موقعیت های شغلی ،اجتماعی ،… وی وخانواده اش بیشتر به خطر می افتد.
۸- تحریک کردن مثبت از لحاظ عاطفی می تواند
تاحدودی موثر باشد وبه او کمک کنیم تا از آثار رفتارش برخود ومحیط آگاه باشد.
مداخلات خانواده ،صرفاً به ایجاد انگیزه ودنبال کردن درمان دارویی معتاد ختم نمی شود. بلکه کمک به مهمترین مرحله درمان یعنی نگهداری وپایدار کردن تغییر در آنها نیزاز وظایف خانواده است.خانواده باید درمواردی چون:
۱-دقت در پیگیری و انجام آزمایش ها
۲-نظارت خانواده بر معاشرت و رفتار افراد ترک کرده در باقی ماندن او در پاکی بسیار مؤثر است. البته رها ساختن فرد معتاد در جامعه و یا برعکس نظارت بسیار شدید، گاه اثر بدی بر جای می گذارد و احتمال لغزش و جلب فرد به طرف اعتیاد افزایش می یابد.
۳-تشویق آنها به مراجع مشاوره جهت روان درمانی ورفتار درمانی
۴-نظارت خانواده بر دور بودن فرداز محیط های آلوده و معاشرت نکردن با افراد معتاد ودوستان قبلی.
۵-درعین حفظ هوشیاری وپذیرش احتمال لغزش باید بیشتر خوشحالی خود را در مورد تغییر نشان بدهید تا فرد متوجه شود این عمل وی چه تأثیر مثبتی برروی افراد دیگردارد.
۶-تغییر گروه دوستان فرد
۷-تقویت نیروی معنوی درفرد ، با توسل به خدا و نیایش و تقویت مذهب و انجام کارهایی که باعث خشنودی خداوند گردد. ما با فروتنی از او خواستیم کمبودهای اخلاقی ما را برطرف کند.
أللهُمَّ إنِّی أسئلُکَ سؤالَ خاضِعٍ مُتَذلِلٍ خاشِعٍ: پروردگارا با کمال فروتنی دست نیاز به درگاهت آورده ام.
رفع بلای تن و آزار خلق
جز به مناجات و ثنای تو نیست
